Hướng dẫn luật chơi và cách chơi Bida 3 băng căn bản cho người mới

Bida 3 băng – hay còn gọi là Bida Carom 3 băng là một trong những trò chơi Bida được nhiều người chơi bởi vừa kết hợp yếu tố kỹ thuật cũng như tính thú vị cho người chơi. Hôm nay hãy cùng Bida Phúc Thịnh tìm hiểu chi tiết khi chơi Bida 3 băng này, luật chơi, cách tính điểm, cũng như cách để chơi cho hiệu quả cho người mới nhé.

Nội dung chính có trong bài viết này bao gồm:

• Bàn Bida 3 băng là gì?
• Luật chơi Bida 3 băng cơ bản
• Cách tính điểm khi chơi Bida 3 băng
• Hướng dẫn cách chơi Bida 3 băng
• Mẹo chơi Bida 3 băng dành cho người mới

Bida 3 băng là gì?

Bida 3 băng, hay còn gọi là bida carom 3 băng, là một loại hình chơi bida phổ biến trên toàn thế giới, đặc biệt được yêu thích tại Việt Nam.

Trong trò chơi này, bạn sẽ dùng cây cơ để đánh bi cái (thường là bi trắng hoặc vàng) sao cho chạm vào hai bi mục tiêu (bi đỏ và bi còn lại) và phải va chạm ít nhất ba lần vào thành bàn (băng) trước khi chạm vào bi mục tiêu thứ hai. Mỗi cú đánh thành công được tính một điểm.

Không giống bida lỗ (pool) với mục tiêu đưa bi vào lỗ, bida 3 băng yêu cầu người chơi phải tính toán chính xác từ góc đánh, lực đánh và đường đi của bi.

Trò chơi sử dụng bàn bida 3 băng kích thước chuẩn (thường 142 x 284 cm, không có lỗ) và bộ ba bi (đỏ, trắng, vàng) với bi trắng và vàng có 6 chấm đỏ để dễ phân biệt. Trò chơi này được phát triển từ những năm 1870, từ đó bida 3 băng đã trở thành môn thể thao được thi đấu trong các giải đấu quốc tế.

Luật chơi Bida 3 băng cơ bản

Bida 3 băng đòi hỏi bạn phải có sự tính toán và nên có kỹ thuật khi chơi, nhưng luật chơi cơ bản lại khá đơn giản, phù hợp cho người mới. Dưới đây là những quy tắc cốt lõi bạn cần nắm để chơi bida 3 băng đúng cách.

• Mục tiêu của trò chơi: Người chơi sử dụng bi cái (bi trắng hoặc vàng, tùy thuộc vào lượt chơi) để đánh vào hai bi mục tiêu (bi đỏ và bi còn lại) sao cho bi cái chạm ít nhất ba lần vào thành bàn (băng) trước khi chạm bi mục tiêu thứ hai. Mỗi cú đánh thành công được tính một điểm.
• Thông số bàn Bida:
  • Bàn bida 3 băng có kích thước chuẩn 142 cm x 284 cm, không có lỗ.
  • Chiều cao của bàn Bida không lỗ: 75 – 80 cm
  • Chiều cao của băng: 3.6 – 3.7 cm
• Bố trí bi trên bàn khi chơi: Ba bi được sử dụng: bi đỏ, bi trắng, và bi vàng (bi trắng và vàng thường có 6 chấm đỏ để phân biệt).
  • Bi đỏ đặt tại điểm đầu (trên đường tâm dọc, cách băng đầu 142 cm).
  • Bi của đối thủ đặt tại điểm cuối (cách băng cuối 71 cm, trên đường tâm dọc).
  • Bi cái của người khai cuộc đặt ngang với bi đối thủ, cách 18 cm về bên trái hoặc phải.
• Quy định để bắt đầu chơi: Đầu tiên để bắt đầu chơi, hai cơ thủ sẽ đánh bi cái về phía băng đối diện. Bi cái nào dừng lại gần băng cuối hơn sẽ giành quyền khai cuộc. Nếu bi chạm nhau hoặc ra khỏi bàn, bạn sẽ phải đánh lại. Người khai cuộc đầu có thể nhường lượt cho đối thủ.
• Trong cú đánh đầu tiên, bi cái phải chạm bi đỏ trước, nếu không bạn sẽ bị phạm lỗi.
• Khu vực giới hạn (vùng tam giác): Mỗi góc bàn có một vùng tam giác được vẽ bằng phấn (cạnh dài 71 cm, cạnh ngắn 35.5 cm). Nếu cả hai bi mục tiêu nằm trong vùng tam giác, người chơi chỉ được ghi một điểm. Sau đó, họ phải đánh để ít nhất một bi mục tiêu ra khỏi vùng này. Nếu bi mục tiêu quay lại vùng tam giác, nó được tính là “vào” lại vùng giới hạn.
• Các lỗi sẽ khiến bạn mất lượt nếu phạm các lỗi sau:
  • Bi cái khi đánh bị rơi khỏi bàn.
  • Đánh nhầm bi (ví dụ, chạm bi đối thủ trước bi đỏ trong cú khai cuộc).
  • Chạm tay, quần áo, hoặc cơ thể vào bi.
  • Đánh khi chân không chạm sàn.
  • Thực hiện cú đẩy cơ (đẩy cơ thay vì đánh).
  • Đánh bi cái hai lần trong một cú đánh.
  • Lưu ý: Nếu bi bạn đánh mà nhảy lên thành bàn nhưng quay lại mặt bàn, thì cú đánh vẫn hợp lệ
• Diễn biến trong trận đấu:
  • Đánh hợp lệ: Khi bạn đánh thì một cú đánh sẽ được tính điểm khi bi cái chạm ít nhất ba băng trước khi chạm bi mục tiêu thứ hai. Ví dụ: bi cái chạm bi đỏ, sau đó chạm ba băng liên tiếp, rồi chạm bi vàng. Bạn khi đánh có thể chạm nhiều hơn ba băng (như 5 hoặc 6 băng) hoặc chạm một băng nhiều lần, miễn là đáp ứng yêu cầu tối thiểu ba băng.
  • Đánh phòng thủ: Người chơi không được cố ý đánh phòng thủ (ví dụ chạy bi) để làm mất ổn định tâm lý đối thủ. Nếu trọng tài phát hiện, cơ thủ có thể bị cảnh cáo.

Để làm quen với luật chơi, đối với những người mới chơi, đầu tiên bạn cứ hãy thực hành các cú đánh đơn giản trước, tập trung vào việc tính toán các góc và lực đánh vào bi sao cho phù hợp để đánh.

Mẹo là bạn có thể sử dụng bộ số Conti để tính toán đường đi của bi định vị cho chính xác. Nhưng mà trước khi sử dụng thêm gì thì cơ bản bạn cứ rõ luật và cứ nhớ các điểm nút trên bàn, thực hành các cú đánh ba băng cơ bản, sau dần sẽ quen dần hơn.

Ngoài ra để đảm bảo khi chơi, bạn nên sử dụng bàn Bida đạt chuẩn để chơi không gặp vấn đề cong vênh hay đường bi lệch,… Bạn nên sử dụng các mẫu bàn Bida Mr Sung hay bàn Hollywood,… là những thương hiệu lâu đời được sử dụng nhiều trong các giải đấu lớn.

Hướng dẫn cách tính điểm khi chơi Bida 3 băng

Trong bida 3 băng, thì việc tính điểm không chỉ dựa trên kỹ thuật mà còn đòi hỏi bạn phải thật sự hiểu rõ về luật chơi. Dưới đây Bida Phúc Thịnh sẽ hướng dẫn bạn chi tiết về cách tính điểm khi chơi bida 3 băng, đặc biệt dành cho người mới bắt đầu, giúp bạn dễ dàng làm quen và ghi điểm trên bàn bida

• Nguyên tắc cơ bản để ghi điểm: Một cú đánh được tính một điểm khi bi cái (bi trắng hoặc vàng, tùy lượt chơi) chạm vào hai bi mục tiêu (bi đỏ và bi còn lại) theo đúng quy tắc: Bi cái phải chạm ít nhất ba lần vào thành bàn (băng) trước khi chạm vào bi mục tiêu thứ hai. Ví dụ: Bạn đánh bi cái chạm bi đỏ, sau đó bi cái va chạm ba băng liên tiếp (hoặc một băng nhiều hơn 3 lần), rồi chạm bi vàng. Cú đánh này được tính 1 điểm.
• Quy định về vùng tam giác giới hạn:
  • Trên bàn bida 3 băng, mỗi góc có một vùng tam giác được vẽ bằng phấn (kích thước 71 cm x 35.5 cm).
  • Nếu cả hai bi mục tiêu (bi đỏ và bi còn lại) nằm trong cùng một vùng tam giác, bạn chỉ được ghi một điểm trong vùng này. Sau đó, bạn phải đánh sao cho ít nhất một bi mục tiêu rời khỏi vùng tam giác.
  • Nếu bi mục tiêu quay lại vùng tam giác sau khi rời đi, nó được tính là “vào” lại vùng giới hạn, và bạn tiếp tục được ghi điểm bình thường nếu đáp ứng quy tắc ba băng.
• Các lỗi không được tính điểm: Một số lỗi khiến cú đánh không được tính điểm và dẫn đến mất lượt:
  • Bi cái rơi ra khỏi bàn.
  • Đánh nhầm bi (ví dụ, chạm bi đối thủ trước bi đỏ trong cú khai cuộc).
  • Chạm tay, quần áo, hoặc cơ thể vào bi trong lúc đánh.
  • Đánh khi chân không chạm sàn.
  • Thực hiện cú đẩy cơ (đẩy cơ thay vì đánh).
  • Bi cái chạm chưa đủ ba băng trước khi chạm bi mục tiêu thứ hai. Ví dụ: Nếu bi cái chạm bi đỏ, chỉ va hai băng, rồi chạm bi vàng, cú đánh này không được tính điểm và bạn sẽ mất lượt.

• Mục tiêu điểm trong trận đấu: Trong các trận đấu thông thường, người chơi hoặc đội đạt số điểm thỏa thuận trước (thường là 30 hoặc 50 điểm trong các giải đấu chuyên nghiệp) sẽ giành chiến thắng. Trong các trận đấu giao hữu, bạn có thể thỏa thuận số điểm thấp hơn (ví dụ: 10 hoặc 20 điểm) để phù hợp với trình độ người mới.

Ngoài ra bạn có thể sử dụng bộ số Conti để hỗ trợ tính điểm như đã nói ở trên. Đây là hệ thống tính toán đường đi của bi dựa trên các điểm nút được đánh dấu trên bàn bida (thường là các điểm kim cương trên thành bàn). Ví dụ: Để ghi điểm, bạn có thể tính toán góc đánh sao cho bi cái đi qua các điểm nút cụ thể, đảm bảo chạm đủ ba băng.

Mẹo đối với những người mới chơi thì bạn hãy luyện tập với các bài tập Conti cơ bản trước (như đường bi 3-2-1) để làm quen với cách tính toán đường đi.

Để ghi điểm hiệu quả, đầu tiên khi mới chơi bạn nên tập trung vào việc kiểm soát lực đánh và góc độ. Căn lực vừa đủ để không quá mạnh làm hỏng đường đi của bi, hay quá nhẹ khiến lực đánh không đủ. Trước tiên bạn cứ bắt đầu với các cú đánh đơn giản, như đánh bi cái chạm bi đỏ ở góc gần, sau đó để bi cái đi qua ba băng cố định.

Hướng dẫn người mới cách chơi Bida 3 băng

Dưới đây là hướng dẫn chi tiết từng bước về cách chơi bida 3 băng cơ bản, từ tư thế đánh đến cách ghi điểm:

Đầu tiên đối với người mới thì ngoài chuẩn bị các dụng cụ cơ bản, từ bàn Bida đến cơ, bi,… để chơi thì bạn cũng phải chú ý đến tư thế của mình khi đánh bi:

• Dụng cụ cần thiết: Bạn nên sử dụng bàn bida có kích thước chuẩn (kích thước 142 cm x 284 cm, không lỗ), bộ ba bi (bi đỏ, bi trắng, bi vàng), và cơ bida chuyên dụng (dài 140-143 cm, đầu cơ 11.8-12.5 mm, trọng lượng 470-520g). Đừng quên lơ bida chất lượng để tăng độ ma sát khi đánh.
• Tư thế đứng:
  • Đứng thẳng, chân trái (hoặc chân phải nếu bạn thuận tay trái) bước lên trước, tạo góc 45 độ với bàn bida.
  • Gập người nhẹ, giữ lưng thẳng, mắt nhìn thẳng vào bi cái.
  • Cầm cơ bằng tay thuận, giữ khuỷu tay ở góc 90 độ, cổ tay thả lỏng. Tay còn lại tạo cầu tay chắc chắn trên bàn để dẫn hướng cơ đánh. Mẹo là bạn nên luyện tập tư thế đứng sao cho thuần thục, mới đầu chưa quen thì nên đứng giữ cơ sao cho thuận tiện, đảm bảo cơ thể cân đối và không bị căng cứng khi đánh, làm ảnh hưởng đến đường bi.

• Hiểu rõ cách đánh bi cái: Mục tiêu của bida 3 băng là đánh bi cái chạm vào hai bi mục tiêu sao cho bi cái va chạm ít nhất ba băng trước khi chạm bi mục tiêu thứ hai. Đánh thế là bạn được 1 điểm.
• Cách đánh cơ bản:
  • Xác định vị trí bi đỏ và bi còn lại trên bàn.
  • Tính toán góc đánh để bi cái chạm bi đỏ, va ba băng, rồi chạm bi còn lại.
  • Nên cân sao để lực đánh vừa phải, tránh đánh quá mạnh khiến bi cái rơi khỏi bàn.
• Luyện tập các kỹ thuật cơ bản: Đối với người mới trước khi chơi bạn nên luyện tập các kĩ thuật cơ bản như đánh thẳng, đánh xoáy (spin),… cũng như luyện tập để kiểm soát lực đánh.
• Quy tắc khai cuộc:
  • Trong lượt đánh đầu tiên, bạn đánh cho bi cái phải chạm bi đỏ trước, nếu chạm bi đối thủ (bi vàng hoặc trắng) trước sẽ phạm lỗi và mất lượt.
  • Hai cơ thủ đánh bi cái về phía băng đối diện để xác định quyền khai cuộc. Bi cái nào dừng gần băng cuối hơn sẽ được đánh trước. Ví dụ: bạn đặt bi cái cách bi đối thủ 18 cm, đánh nhẹ để chạm băng đối diện và quay lại gần băng cuối.
• Tránh các lỗi phổ biến:
  • Không chạm đủ ba băng trước khi chạm bi mục tiêu thứ hai.
  • Đánh nhầm bi trong cú khai cuộc.
  • Chạm tay hoặc cơ thể vào bi.
  • Đánh khi chân không chạm sàn,…

Kết luận

Trên đây là luật chơi bi da 3 băng chi tiết, Bida Phúc Thịnh mong rằng thông qua bài viết này bạn đã có thêm kiến thức để khi chơi Bida nhé.

Cảm ơn bạn đã đọc bài viết!